ĐÔI ĐIỀU VỀ WEB 3.0
1. Tại sao có Web3?
Với Internet chúng ta đang sử dụng, mỗi lần chúng ta tương tác qua Internet, một bản sao được tạo ra và gửi đến máy tính khác, và khi điều này xảy ra, chúng ta đã đánh mất quyền kiểm soát dữ liệu và thông tin cá nhân của mình với đầu bên kia là máy chủ của trang web hoặc ứng dụng. Điều này đã tạo ra một vấn đề nhức nhối của thời đại: thông tin cá nhân bị đánh cắp, dữ liệu bị khai thác như “mỏ vàng” và các mạng xã hội thao túng đầu óc của người dùng thông qua thông tin mà họ đề xuất chúng ta tiếp cận. Việc lưu trữ và chuyển giao thông tin qua nhiều máy chủ cũng tạo cơ hội cho sự thiếu minh bạch, chưa tối ưu về chi phí và thời gian xử lý.
2. Web1, Web2, Web3 là gì?
- Web1 (1989-2005): các trang tin các trang thông tin “tĩnh” được tạo ra từ những ngôn ngữ lập trình đơn giản. Với Web 1, chỉ người sở hữu trang web mới có thể cập nhật nội dung web và họ là người có toàn quyền quyết định thông tin nào sẽ được gửi đến người xem.
Vd: các trang web thông tin "trường xưa", các web chỉ dùng html, css...
- Web 2 (2005-nay): các trang web phức tạp hơn về tương tác, người dùng bình thường có thể cập nhật lên trang web và xây dụng profile cá nhân.
Vd: forum, mạng xã hội, các trang thương mại điện tử....
-Web3 được xây dựng trên công nghệ blockchain, về cơ bản là dịch vụ web thế hệ thứ ba giống như Web 1, 2. So với các phiên bản trước. Web3 có thể hiểu đơn giản là nơi mà các giá trị, nội dung, sản phẩm sẽ là do người dùng Internet cùng đóng góp và thuộc quyền sở hữu của chính họ, thay vì là của các đơn vị cung cấp dịch vụ như Facebook, Amazon, Google, Twitter,…
Vd: metamask, audius, theta...
Một số đặc điểm nổi bật và vượt trội của Web3 phải kể đến như: loại bỏ hoàn toàn các bên trung gian; dữ liệu sẽ không bị sửa đổi và thao túng; hoạt động không ngừng nghỉ suốt 24/7 do các dịch vụ trên Web3 không có một máy chủ cố định; kết nối thông minh giữa IoT và công nghệ AI; người dùng có thể sử dụng các thiết bị kết nối internet được gắn thẻ ngữ nghĩa chung để cung cấp các website phù hợp, trực quan và cá nhân hóa trải nghiệm.
3. Web 3 có phải là tương lai của Internet?
Ở một góc độ nào đó, việc phân loại web1, web2, web3 cho người ta cảm giác web3 chắc chắn là sự tiến hóa của web và là tương lai của Internet. Nhưng về bản chất từ việc web2 lên web3 là một bước nhảy vô cùng khác biệt.
Từ web1 lên web2 là một sự cải tiến của các các ngôn ngữ lập trình nhưng tất cả vẫn trên một nền các giao thức Internet truyền thống (mà chúng ta vẫn đang sử dụng). Còn từ web2 lên web 3 thì nó đã là thay thế toàn bộ những giao thức bên dưới bằng blockchain.
Điều này có thể ví web 1 lên web 2 là từ điện thoại nokia "cục gạch" đen trắng lên điện thoại màu - blackberry với nhiều tính năng lướt web, chơi game.... Còn từ web2 lên web3 là từ blackberry với bàn phím qwertz chuyển sang smartphone không bàn phím như Iphone. Bạn có thể thấy đây là một bước nhảy rất lớn, và nó thể là nhảy...hụt hoặc thực sự là một cuộc cách mạng. Đấy mới thực sự là bản chất của vấn đề thay vì cách phân loại có màu truyền thông và vốn dễ gây nhầm lẫn.
Vì vậy, web3 chỉ thành công khi blockchain có khả năng thay thế phần lớn Internet. Ở phía nền tảng, web 3 cũng sẽ gặp những thách thức tương tự như blockchain: khả năng mở rộng, tốc độ xử lý, chi phí sử dụng. Ở phía bề mặt, điều web 3 cần giải quyết là trải nghiệm người dùng và sự mất kiểm soát.
Gần đây Vitalik, cha đẻ của nền tảng blockchain phổ biến thứ 2 thế giới có phát biểu tương lai của blockchain sẽ là multi-chain (đa chuỗi) chứ không phải cross-chain (chuỗi chéo). Lý do là bởi vì cross-chain có thể tạo cơ hội cho các cuộc tấn công 51% nhằm thay đổi dữ liệu ở một chain này và lấy tiền từ một chain khác. Tuy nhiên, điều này cũng phần nào đó tiết lộ tương lai của Internet và web3 sẽ phụ thuộc vào các multi-chain.
Cre: INFICAPITAL